flood zamanı:
Orta Çağ'ı 500 ile 1500 yıllarında arasında bir zaman dilimiyle sınırlandırıp, bu dönem içinde gerçekleşen en önemli olayların listesini neşredeceğim.
#medievaltwitter
1. 523-524, Ostrogot kralı Büyük Teoderik'in zindana attırdığı Roma senatörü, filozof Boethius 'Felsefenin Tesellisi'ni' kaleme aldı.
Aziz Boethius kitabında "iyi insanların başına niçin hep fena şeyler gelir" gibi felsefi konuları ele almıştı.
2) 525, Dionysius Exiguus isimli keşiş, paskalya'nın hangi gün olduğunu tespit etmek için çalışırken, takvimlendirmeye Milat kavramını getirdi.
tabi eğer İsa Exiguus'un M.S 1 yılı olarak tayin ettiği yıldan birkaç sene önce doğmamış olsaydı, daha da şık bir hareket olacaktı.
3) 529-534, Justinianus, hukuk tarihinin belki de en önemli belgelerinden Corpus Iuris Civilis'i yayınladı.
minyatürde imparator bir suçlu hakkında hükmünü veriyor
4) 541-542, Justinianus Salgını: Akdeniz havzasında tahmini 25 milyon insanın öldüğü büyük salgın, Doğu Roma'nın Akdeniz hakimiyetini yitirmesindeki en büyük etkenlerdendi.
5) 590, Roma kilisesinin otoritesini sağlamlaştıran ve Hristiyanlığın yayılmasını sağlayan I. Gregory papa oldu.
Batı Roma'nın yıkılışı sonrası oluşan otorite boşluğunu dolduran kurumsallaşma Gregory'nun eseridir
minyatürde papayı salgın sırasında dua ederken görüyoruz.
6) 618, Sui hanedanını devirerek tahta geçen Li Yuan, Çin'de Tang Hanedanını kurdu. 300 yıl ülkeyi yöneten Tang hanedanı imparatorluğun altın çağını yaşattı.
7) 622, Hz. Muhammed ve az sayıdaki müslüman Mekke'den Medine'ye hicret etti.
İslam, Medine'nin göreceli özgür ortamında çabuk yayılma fırsatı buldu.
8) 651, İslam devleti, Bizans ve Türklerle savaşarak tükenme noktasına gelen İran'ı fethetti ve burayı Asya içlerine sıçrama tahtası olarak kullandı.
9) 680, Hz. Ali'nin oğlu Hüseyin'in Kerbela'da öldürülmesiyle İslam içindeki Sünni-Şii ayrışması kesinleşti.
(minyatürde kerbela muharebesi görülüyor)"
10) 691, Budizm, Çin'in devlet dini haline geldi.
11) 717-718, İstanbul Kuşatması.
Emeviler şehri 1 yıl süreyle kuşatsalar da geri çekilmek zorunda kaldılar.
(minyatür: manasses kroniğinde luşatmanın tasviri)
12) 747-750, Abbasiler, Emevileri devirerek halifeliği ele geçirdiler.
Abbasilerin akılcı yönetimi altında İslam Rönesansı serpilecek zemin buldu.
minyatürde halife Harun Reşid'in elçisi Charlemagne'a Ebul Abbas isimli beyaz bir fil, 1 satranç tahtası, 1 saat hediye ediyor
13) 8 Haziran 793, önceden ufak ufak İngiliz kıyılarını yoklayan Vikingler, İngiltere'deki Lindisfarne manastırını basarak, sonraki 200 yıl Avrupa'da estirecekleri dehşet havasında örnekler sundular.
14) 800, Papa III. Leo, Charlemagne'a Kutsal Roma Germen İmparatoru tacını taktı.
15) 843, Verdun Anlaşması. Kutsal Roma Germen İmparatorluğu toprakları I. Ludwig'in üç oğlu (Dazlak Karl, I. Lothar, Alman Louis) arasında pay edildi. günümüzde Almanya ve Fransa dediğimiz ülkelerin ortaya çıkışları aşağı yukarı bu anlaşmanın bir ürünüdür.
16) 862, Rurik adında bir Varangian şefi, Kiev knezi olarak Rus toprakları üzerinde hakimiyetini kurdu. Rurik'in ardılları ülkeye 1598'e dek hükmedeceklerdi.
sonrası Romanov görgüsüzlüğü, sonradan görmeliği...(bana romanovları övmeyin, fena yaparım allahıma kitabıma)
17) 910, Akitanya dükü Dindar Guillaume, Avrupa'nın en önemli din ve eğitim merkezlerinden Cluny manastırını kurdurdu.
(alıntı: testamentum willelmi ducis aquitanorum de constructione cluniacensis loci)
18) 911, Fransa kralı III. Charles, Viking reisi Rollo'ya, kuzeyden gelen öteki saldırılara karşı ülkesini savunması karşılığında kızını ve Normandiya düklüğünü verdi.
Yerleşik hayata geçen eşkiyalar adam gibi oturup kalkmasını öğrendiler.
(minyatürde Rollo vaftiz oluyor)
19) 919, Çin'de süren iç savaşta cereyan eden Langşan Jiang muharebesinde, Wuyue krallığının gemileri, -tarihte ilk defa askeri amaçla- barut kullanarak düşman donanmasını yaktı.
20) 969, Orta Çağ'ın en canlı ve kalabalık şehirlerinden Kahire kuruldu.
21) 979, Song Hanedanı uzun zamandır süregiden iç savaşa son verip Çin'i birleştirdi.
Songlar zamanında Çin refah ve bilimsel gelişme olarak dünyanın kalanına büyük fark attı.
22) 1025, İbni Sina ölümsüz eseri Kanun'u kaleme aldı.
Müslüman dünyasında büyük kabul gören kitap, Latinceye tercüme edilip Endülüs üzerinden Avicenna adıyla bilindiği Avrupa'ya götürüldü ve modern tıbbın temellerini oluşturdu.
23) 1040, Çinli mucit ve simyacı Pi Şeng porselenden harfler kullanıp bunları teker, teker dökerek matbaanın atası denebilecek, ilk baskı makinesi icat etti.
24) 1054, bir süredir birbirine gönül koyan Batı ve Doğu kiliseleri köprüleri atarak, günümüze dek süren Büyük Bölünme'yi gerçekleştirdiler.
25) 1066, Normandiya Dükü Piç William/Guillaume, Hastings savaşında öldürdüğü İngiltere kralı Harold Godwinson'ın yerini aldı.
Norman egemenliği adanın siyasi ve kültürel tarihini, dilini geri döndürülmez şekilde değiştirdi. Adalılar dedelerinin mezar taşını okuyamaz hale geldi.
26) 1071, Malazgirt'te Doğu Roma ordusunu mağlup eden Alp Arslan ve Türkler Anadolu'yu yurt edinmek üzere ele geçirdiler.
Türk egemenliği Anadolu ve Orta Doğu'nun siyasi ve kültürel tarihini, dilini geri döndürülmez şekilde değiştirdi.
27) 1084, Sima Guang, Çin'in son 1400 yılını yazdığı 294 ciltlik Zizhi Tongjian isimli kroniğini neşretti.
28) Kasım 1095, Papa II. Urbanus, Clermont Konsili'nde I. Haçlı Seferinin fitilini yaktı.
Birbiri ardına düzenlenen seferler 200 yıl boyunca Yakın Doğu ve Avrupa'nın çehresini değiştirdi.
(minyatür: keşiş Pierre L'Ermite, Urbanus'a sefer için vaaz veriyor)
29) 1135, Fransa kralı VI. Louis'nin yakın dostu ve devlet adamı keşiş Suger'in ön ayak olmasıyla St. Denis bazilikası "gotik stilde" inşa edildi.
Dünyanın -bence- en güzel yapılarının birbiri ardına inşasını tetikleyecek bir moda akımı başlamış oldu.
30) 1187, Hattin'de krallık ordusunu yok eden Selahaddin Eyyubi Kudüs'ü Hıristiyanların elinden geri aldı.
31) 1206, Temuçin, Cengiz Han adıyla tüm Moğolların hanı oldu.
(Marco Polo'nun harikalar kitabında Han'ın taç töreni tasvir edilmiş)
32) 1215, 4. Lateran Konsili Hıristiyanlığın reformdan geçirilmesi ve elden çıkan kutsal toprakların geri alınması amacıyla toplandı.
konsil sonunda Yahudi ve müslümanlara ayırt edici işaretler takma zorunluluğu getirildi.
güney Fransa'daki Cathar ve Valdenses (valdezyen) inançlarının lanetlenmesiyle sonuçlanan konsil, Catharlar üzerine düzenlenen haçlı seferiyle sonuçlandı.
Avrupa'daki heterodoks inançların kökü kazınmış oldu.
33) 1215, merhum abisi Mangal Yürekli Richard'ın III. Haçlı seferi için adada uçandan kaçandan vergi toplayıp, geride dağ gibi borç bıraktığı kral John (Yurtsuz John) ayaklanan lordların ısrarı üzerine hükümdarın yetkilerini budayan Magna Carta'yı imzaladı.
abiler hep böyle valla
34) 1258, Moğollar İslam coğrafyasının -belki de o gün için tüm dünyanın- en önemli şehri Bağdat'ı ele geçirip, yakıp yıktılar.
35) 1260, Memlükler, Ayn Calut muharebesinde Moğolları kendi taktikleriyle yenerek Moğol Yenilmezliği mitine son verdi. Orta Doğu hakimiyeti el değiştirdi.
Memlükler bu muharebede kullandıkları Midfa isimli el toplarıyla ateşli silah çağını da başlatmış oldular.
36) 1265. Aquinolu Thomas ölümsüz eseri Summa Theologiae'yi yazdı.
37) 1291, Memlük sultanı El Eşref Halil, Akka şehrini fethederek orta doğu'daki haçlı varlığını bitirdi.
38) 1299, Orta Doğu, Balkan ve Orta Avrupa coğrafyası üzerinde sonraki 600 yıl derin tesir bırakan Osmanlı Devleti kuruldu.
(minyatür devletin isim ve telif hakkı sahibi Osman Bey'e ait)
39) 1315-1317, Büyük Kıtlık.
Dünya çapında soğuma trendine giren iklim, tarımsal rekoltede korkunç bir düşüşe kıtlığa sebep oldu.
1313 kıtlığı hakkında malumat için
40) 1320, Dante Alighieri, tarihin en ünlü eserlerinden İlahi Komedya'yı yazdı.
41) 1324-1325, Mali İmparatoru Mansa Musa, maiyetinde 60.000 kişiy ve 12.000 köleyle birlikte hacca gitti.
imparator seyahati sırasında o kadar çok harcama yapmıştı ki geçtiği yerlerde (Mekke, Medine, Mısır) para inanılmaz bir devalüasyona uğradı.
42) 1337, Fransa ve İngiltere, Fransa tahtına kimin oturacağı meselesinden birbirine girdi.
116 yıl süren savaş sonunda Fransızlar İngilizleri güç bela kıtadan söküp, atmayı başardı.
43) 1347-1351, Büyük Veba Salgını. Kırım'da Moğolların bir kaleyi kuşatmasıyla başlayan ve ticaret yollarını izleyerek inanılması güç bir hızla yayılan salgın, 4 yılda tahmini 75-200 milyon arası insanı öldürdü.
44) 1368, Ming Hanedanı, Moğol Yuan Hanedanını tahttan indirerek 17. yy'a dek ülkeyi yönetti.
45) 1378, Papalığın Avignon'dan Roma'ya geri dönmesiyle birlikte "Papa İtalyan olsun lağn!!" sebepli çıkan kavga, Batı Kilisesi içinde bölünmeye yol açtı.
Farklı yerlerde aynı anda birden fazla Papa seçilmesi kilisesinin iki gıdım kalan otoritesini ve saygınlığını bitirdi.
46) 1439, Gutenberg matbaayı icat etti.
47. 1453, Türkler İstanbul'u fethetti.
48) 1453, Yüz Yıl Savaşı Fransa'nın galibiyetiyle sona erdi ve günümüz batı Avrupa haritası kabataslak şekillenirken, modern ulus-devletin doğuşu gerçekleşti.
49) 1469, Kastilyalı Isabella ve Aragonlu Ferdinand evlendi. Bu evlilikten nur topu gibi İspanyol hegemonyası ve coğrafi keşifler doğdu.
50) 1492, Kristof Kolomb Kraliçe Isabella'nın himayesinde yeni dünyaya yelken açtı.
- Finis Medium Aevum -
27. maddeden sonra link kırılmış. devamını şuracığa iliştireyim
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.